هدف اصلي از خواندن متن، درك مطلب يا استخراج معنا از آن است. خوانندگان با تجربه اين موضوع را به خوبي مي دانند اما ممكن است از راهبردها درك مطلب به درستي آگاه نباشند. فرآيند ادراك هم تعاملي و هم راهبردي است.خواننده با تجربه و موفق كسي است كه در برابر متن و خواندن رفتاري منفعل نداشته باشد بلكه سعي كند متن را تجزيه و تحليل كرده، آن را دروني و در نهايت مال خودش كند. يعني پيوندي دروني با متن خواندني برقرار كند. خواننده متن براي ادراك خواندن بايد متن را با مهارت بخواند و راهبردهاي خواندن را نيز با مهارت بكار گيرد.
فرآيند درك مطلب قبل از اين كه كودكان قادر به خواندن باشند، شروع مي شود. زماني كه كسي براي آنها كتاب تصويري مي خواند. آنها به كلمات گوش مي دهند و به تصاوير كتاب با دقت نگاه مي كنند. سپس كلمات كتاب را با كلماتي كه مي شنوند، مطابقت مي دهند و در نهايت به اظهار نظر مي پردازند.
براي يادگيري راهبردهاي فهم خواندن، كودكان نياز به مدل سازي(الگوسازي خوانداري)، تمرين و دريافت بازخورد دارند. راهبرد هاي اساسي فهم خواندن عبارتند از :
1-راهبرد پيش بيني : زماني كه كودكان درباره متن خوانده شده پيش بيني هاي ارائه مي دهند در واقع به اطلاعات و تجارب قبلي خودشان تكيه مي كنند و هرچه بيشتر مي خوانند و بيشتر مي دانند ، ايده هاي تازه تر و پيش بيني هاي متفاوت تري بيان مي كنند.
2-راهبرد تعيين ايده اصلي و خلاصه كردن : مشخص كردن ايده اصلي نويسنده مستم اين مهارت است كه كودك نكته هاي مهم متن را پيدا كرده و با جملات خودش بيان كند. در اين راهبرد كودكان تلاش مي كنند تا هدف اصلي نويسنده را در متن تشخيص دهند.
3-راهبرد سوال كردن : سوال كردن و پاسخ دادن به سوالات راهبرد ديگري براي تقويت ادراك خواندن است. اين راهبرد به كودكان كمك مي كند تا بر روي معاني . مفاهيم متن تمركز كنند. بزرگسالان به ويژه معلمان مي توانند با الگو برداري از نمونه هاي معتبر طرح سوال، زمينه اي ايجاد كنند كه هم سوال هاي خوب و هم پاسخ هاي خوب براي كودكان فرهم شود.
4-راهبرد استنتاج : براي نتيجه گيري درباره چيزهايي كه در متن به روشني بيان نشده است، كودكان مي توانند از دانش قبلي خود استفاده كرده تا سرنخ هايي در متن پيدا كنند و دريافت خودشان بيان نمايند.
5-راهبرد تجسم : مطالعات نشان مي دهد كودكاني كه در هنگام خواندن كتابي، مطالب را تصوير سازي و مدر ذهن خود مجسم مي كنند ، از كودكاني كه اين كار را انجام نمي دهند، بهتر ياد مي گيرند. كودكان هم مي توانند تصاوير كتاب تصوير دار و هم بدون تصوير را در ذهن خود مجسم كرده و نقاشي كنند. اين كار به آنها كمك مي كند تا به فهم خواندن زودتر برسند.
درباره این سایت